Skończone czy dostarczone?

2 lutego 1833 r. Maurice Schlesinger, wydawca wielu dzieł Chopina, pisał: „Chopin jest nie tylko człowiekiem talentu, ale też człowiekiem, któremu bardzo zależy na opinii. Cyzeluje on wciąż jeszcze swoje utwory, od dawna ukończone. Wszystko co nam sprzedaje jest gotowe, miałem to wszystko wielokrotnie w swoich rękach. Ale u niego zachodzi zasadnicza różnica między skończonym, a dostarczonym”. Utwory, na których kompozytorowi szczególnie zależało, nierzadko były przez niego „kończone” parokrotnie. (sd)