„Jakże kochałaś Marię!”

20 maja  1849 r. zmarła w Paryżu francuska aktorka Maria Dorval, którą szczerym uczuciem darzyła George Sand. Ich głęboka przyjaźń przetrwała wiele lat. Chopin wielokrotnie podziwiał kunszt  Marii, po raz ostatni w Théâtre de la Porte St.-Martin w grudniu 1845 r. Odeszła nagle, nieutulona w żalu po śmierci swojego ukochanego wnuka Georges'a. Sand  otrzymała wówczas od rodziny zmarłej wzruszający list: „Ach, droga Pani Sand, jakżeż kochałaś Marię i jak dobrze umiałaś rozumieć jej duszę!” Bez względu na to, czy związek tych dwóch kobiet był akceptowany przez bliskich, w momencie śmierci Marii, zdali sobie sprawę z głębokiej miłości, jaką żywiła do niej Sand. Pisarka opiekowała się wnukami zmarłej przyjaciółki, wielokrotnie zapraszała je do Nohant, gdzie spędzały lato pod opieką „drogiej ich sercu babki George”. (md)