Niekoronowany król Polski

15 lipca 1861 r. zmarł książę Adam Czartoryski, mąż stanu, przywódca obozu Hôtel Lambert w Paryżu, będącego ośrodkiem emigracji polskiej po powstaniu listopadowym. Prowadził działalność dyplomatyczną, zakładał stowarzyszenia literackie, naukowe i pedagogiczne oraz charytatywne. Dzięki życzliwości księcia Adama, Chopin zawarł wiele znajomości w kręgach paryskiej arystokracji. Jego więzy z rodziną Czartoryskich były bardzo bliskie. Książę wraz ze swą małżonką Anną nieraz odwiedzali kompozytora w mieszkaniu przy Square d'Orléans. Często bywał w ich posiadłości w Montfermeil, miał też stałe zaproszenie do Hôtel Lambert. Na czele konduktu żałobnego, odprowadzającego zmarłego kompozytora na miejsce wiecznego spoczynku, kroczył książę Adam Czartoryski. (md)