Życie przejazdem

20 lipca 1831 r. Fryderyk Chopin opuścił Wiedeń, udając się w drogę do Paryża przez Linz, Salzburg, Monachium i Stuttgart. W Monachium udało mu się na poranku muzycznym wykonać z orkiestrą tutejszej filharmonii swój Koncert f-moll op. 21 oraz Fantazję na tematy polskie op. 13. W tym czasie ambasada rosyjska w Wiedniu nie wyraziła zgody na umieszczenie w paszporcie Fryderyka stempla, zezwalającego na podróż do Francji. Mógł wyjechać tylko do Monachium. Warszawa, rodzinne miasto kompozytora, należało wówczas do Rosji i podczas podróży musiał on posługiwać się rosyjskim paszportem. Władze carskie nie zdołały go jednak powstrzymać. Fryderyk raz jeszcze udał się do ambasady rosyjskiej, prosząc o zgodę na „wyjazd przez Paryż do Londynu”. Tym razem urzędnicy pozytywnie rozpatrzyli złożony przez Chopina wniosek, umieszczając w paszporcie notatkę, że „w Paryżu ma być jedynie przejazdem”. Po wielu latach kompozytor niejednokrotnie żartował, że resztę życia „spędził przejazdem we Francji”. (md)