Kłopoty ze „Śpiewem”

27 lutego 1857 r. Julian Fontana skierował prośbę do poety Wincentego Pola, autora wiersza „Śpiew z mogiły”, wykorzystanego przez Chopina w jego pieśni zatytułowanej „Leci liście z drzewa”. Ze względu na cenzurę patriotyczna wymowa tekstu uniemożliwiała publikację tej kompozycji w kraju. Fontana poprosił więc Pola o napisanie nowego tekstu, ale z zachowaniem dawnego metrum, by nie naruszać melodii: „Przykro mi i wstyd prawie Panu taką pracę proponować. […], ale trzeba gwałtem tę pieśń wyrzucić, albo wszystkim innym przez zostawienie jej, drogę do kraju zagrodzić. W pierwszym razie traci sztuka, w drugim kraj i familia autora”. Z listu Fontany wynika, że poeta zgody nie wyraził. Tak więc, „Zbiór śpiewów polskich” Fryderyka Chopina [Dzieła pośmiertne, część druga], opublikowany w styczniu 1859 r. przez Gebethnera i Spółkę w Warszawie oraz Schlesingera w Berlinie, zwierał 16 pieśni. Oryginalna wersja pieśni „Leci liście z drzewa” z pełnym tekstem ukazała się dopiero w roku 1874 w wydaniu angielskim i pięć lat później w wydaniu francuskim. (md)