Głos wreszcie wolny

10 kwietnia 1915 r. Camille Bellaigue, muzykograf, redaktor „Revue des deux Mondes”, dyrektor „L'Année musicale”, opublikował w „La Revue hebdomadaire” artykuł zatytułowany „La musique héroique”. Podjął temat powiązania muzyki z wojną, jej silnego i dobroczynnego wpływu na umysły oraz dusze „naszych żołnierzy bohaterów”. Zaprezentował „wszystko to, co było heroiczne i wchodziło do istoty muzyki, do jej historii [...]”. Wśród twórców heroicznych wymienił Fryderyka Chopina. Przywołał fakt zniszczenia przez barbarzyńców „w swej nienawiści i głupiej ślepej furii, małego kościoła, w którym niegdyś – marmurowa tablica o tym zaświadczała – został ochrzczony Fryderyk Chopin. Prawda, jaka piękna odpowiedź na wielkoduszny gest cara Wyzwoliciela!” Bellaigue przypomniał też, że kompozytor swego słynnego marsza żałobnego określił mianem „pieśni śmierci ojczyzny”. Kończąc swój artykuł dodał: „[Chopin] nie znał tajemnic przyszłości i nie wiedział, że pewnego dnia w jego heroicznych Polonezach usłyszymy głos, wreszcie wolny, zmartwychwstałej Polski”. (md)