Dziennik. Eksplozja emocji

8 września 1831 r., gdy Polska ponownie dostała się pod rosyjskie panowanie, Fryderyk Chopin przebywał w Stuttgarcie. Ogarnięty rozpaczą, w swym albumie zwanym „Dziennikiem stuttgarckim”, umieszczał notatki, potwierdzające wstrząsający stan jego psychiki, będące także obrazem jego kompletnego załamania. Prof. Ludwik Bronarski, polski muzykolog i pianista, badacz chopinowskiej twórczości, tak napisał o „Dzienniku stuttgarckim”, będącym krzykiem najgłębszego bólu, wściekłości i buntu kompozytora: „Te notatki pospieszne, gorączkowe, chaotyczne, miejscami gubiące sens – znane były zrazu tylko w wyjątkach. […] Sądzono, że sztambuch Chopina zaginął lub został zniszczony. Odnaleziono go dopiero w 1932 roku. Notatki Chopina opublikowano wtedy w całości w czasopiśmie „Pion” w 1935 roku. [...] „Dziennik...” [szczupłych rozmiarów], jest dokumentem pod każdym względem jedynym w swoim rodzaju. Nigdy przedtem, ani potem, Chopinowi nie przyszło na myśl, nigdy nie odczuł potrzeby zapisywania swych wrażeń, utrwalania na piśmie zdarzeń ze swego życia”. (md)