„Ideał sięgnął bruku”

21 września 1863 r. „Gazeta Warszawska” zamieściła komunikat urzędowy, dotyczący zamachu na carskiego namiestnika hr. Berga, przemieszczającego się Nowym Światem ku Zamkowi Królewskiemu. Wydarzenie rozegrało się pod pałacem hr. Andrzeja Zamoyskiego (nr gmachów 1245a i 1245b). Miejsce to natychmiast otoczono, a mieszkańców wyprowadzono. Mężczyzn zatrzymano na dziedzińcu, aż do momentu wywózki do Cytadeli. Świadkiem tych tragicznych wydarzeń była Izabela Barcińska, ostatnia żyjąca z rodziny Chopinów, mieszkająca pod numerem 1245b. Wśród aresztowanych znalazł się jej mąż, Antoni Barciński oraz 20-letni Antoni Jędrzejewicz, najmłodszy syn Ludwiki, siostry Fryderyka. Izabela patrząc na spustoszenie, które rozmiarami przeszło najcięższe ostatnimi czasy rewizje, z niepokojem czekała na powrót męża i siostrzeńca. Była pełna obaw czy po śledztwie powrócą jeszcze do domu, czy nie zostaną uwięzieni lub zesłani na Sybir. Trudno ustalić kiedy obu zwolniono. Wiadomo jedynie, że należeli do grupy, wobec których śledztwo zostało najwcześniej zamknięte. (md)