Robert Neumann: Schumann - Kreisleriana, Musorgski - Obrazki z wystawy

Dawno nie miałem okazji zetknąć się z podobnym odczytaniem Kreislerianów Roberta Schumanna. Obraz zarazem poetyckiego, ekscentrycznego, a nawet może wręcz demonicznego kapelmistrza Kreislera z prozy E.T.A. Hoffmanna zazwyczaj traktowany bywa wirtuozowsko - wielu pianistów chętnie pędzi przezeń na oślep, nawet gdy nie wystarcza im ku temu środków technicznych. Tym razem otrzymujemy kreację stojącą na przeciwnym biegunie: techniki nie brakuje, jednak interpretator wsłuchuje się w retorykę fraz, świadomie i konsekwentnie kształtuje ich rysunek, w przemyślany, a poetycki sposób budując narrację tego bardzo narracyjnego utworu. Liryka przeważa tu przy tym nad konstrukcyjnością, przez co ustępy kontrapunktyczne nie stają się popisem warsztatu (czy to kompozytorskiego, czy pianistycznego), lecz epatują wyśpiewanymi uczuciami. Niestety, artysta ma zdecydowane skłonności do zbytecznego nadużywania pedału, co niekiedy podlewa owe uczucia dźwiękowym sosem (szczęśliwie unikającym czułostkowości), i traci na tym dykcja poetyckiego opowiadania. 

Jeszcze wyraźniejsze okazuje się to w Obrazkach z wystawy - gdzie już pierwsza ekspozycja tematu Promenady zawisa w nieprzemijającym wybrzmieniu pedału. Na szczęście pianista radzi sobie z tym kłopotem już w repetycji, potrafiąc wkomponować te przesadnie rozdmuchane brzmienia w logiczny i - co ważne - plastyczny. Niekiedy nawet, tak jak i w Schumannie, umie też wykorzystać je do stworzenia szczególnych efektów barwowych.

Najcenniejsze jednak, że Robert Neumann gra przede wszystkim wyobraźnią, w której kształtuje muzykę następnie dopiero przedstawianą na fortepianie - dobiera środki do wciągającej, oryginalnej koncepcji, nie koncepcję do środków. Kolejny zwiastun Dobrej Nowiny w pianistyce.

Jakub Puchalski